26.07.2011
«21-րդ ԴԱՐ» N 4, 2011
«Նորավանք» ԳԿՀ «21-րդ ԴԱՐ» ամսագրի 2011թ. 4-րդ համարում հրապարակվել են հոդվածներ՝ նվիրված Ադրբեջանի վերլուծական-հետազոտական կենտրոնների ուսումնասիրությանը (Դ.Գալստյան, Վ.Գեղամյան, «Նոր իրողություններ Ադրբեջանի հետազոտական կենտրոնների ոլորտում»), ԼՂՀ տարաբնակեցման քաղաքականության կարևորությանը (Ս.Սուջյան, «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության տարաբնակեցման քաղաքականությունը»), Ա. և Մ.Մարկոսյանների հետազոտությունը ՀՀ բնակչության եկամուտների ձևավորման և բաշխման հիմնահարցերի վերաբերյալ։ Լույս են տեսել նաև տարածաշրջանային զարգացումներին (Գ.Արշակյան, Ա.Եղիազարյան, «Վրաց-աբխազական հակամարտությունը և հայկական գործոնը»), Թուրքիայում հայերի կրթության հիմնահարցերին (Ռ.Մելքոնյան, «Թուրքիայի հայության կրթական խնդիրների շուրջ»), մարդասիրական միջամտության միջազգային իրավունքին, «Սևրի սինդրոմին» և հանրային կյանքում սոցիալական դիրքորոշումների դերին նվիրված այլ հոդվածներ։
Ստորև ներկայացնում ենք հոդվածների համառոտագրերը հայերեն և սեղմագրերը ռուսերեն լեզուներով։
Դիանա Գալստյան, Վարուժան Գեղամյան
ՆՈՐ ԻՐՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ ՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆՆԵՐԻ ՈԼՈՐՏՈՒՄ
Համառոտագիր
|
Առաջատար երկրներում պետական և հասարակական ոլորտի տարբեր մակարդակներում որոշումների կայացման գործընթացում կարևոր դեր են խաղում այսպես կոչված «ուղեղային կենտրոնները» (անգլ.՝ think tanks, այսուհետ՝ ՈւԿ)։ Ավելի քան երբևէ ազգային անվտանգությունը պայմանավորված է առկա մտավոր ռեսուրսներն ազգային շահերին համապատասխան կազմակերպելու և օգտագործելու կարողությամբ, ինչում ՈւԿ-ներն ուրույն տեղ են զբաղեցնում [1, էջ 5]։ Առանց զարգացած, անկախ փորձագիտական հանրության ժամանակակից պետությունները չեն կարող դիմագրավել իրենց առջև ծառացած ներքին և արտաքին խնդիրներին։ |
НОВЫЕ РЕАЛИИ В СФЕРЕ ИССЛЕДОВАТЕЛЬСКИХ ЦЕНТРОВ АЗЕРБАЙДЖАНА
Диана Галстян, Варужан Гегамян
|
Резюме
Аналитические центры в Азербайджане в плане организационной формы представляют собой исследовательско-образовательные институты академического толка, а также общественные организации и центры, сформированные при госструктурах. В целом, основными транспарентными направлениями их деятельности являются вопросы экономики, международных отношений, пропаганды (антиармянской), турецкого мира и внутренней политики.
|
Սերոբ Սուջյան
ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԱԲՆԱԿԵՑՄԱՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ
Համառոտագիր
|
Տարաբնակեցումը դինամիկ երևույթ է, որն անընդհատ փոփոխվում է, ունի իր ներքին զարգացման մեխանիզմներն ու օրենքները [1]: Տարաբնակեցման մեջ միախառնվում են տնտեսական և սոցիալական, նյութական և մարդկային հասարակության գործունեության ասպեկտները: Բնակչության տարածքային տեղաբաշխման և նրա կառուցվածքի կատարելագործումը, աշխատանքային ռեսուրսների ընդլայնված վերարտադրության համար տեղերում մարդկանց ապրելու լավագույն պայմանների ստեղծումը, բնակչության կրթություն ստանալու, մասնագիտություն ընտրելու, հոգևոր բավարարվածություն ստանալու լայն հնարավորություններով ապահովումը տարաբնակեցման կարևոր սկզբունքներն են: |
МЕХАНИЗМЫ ЗАСЕЛЕНИЯ НАГОРНО-КАРАБАХСКОЙ РЕСПУБЛИКИ
Сероб Суджян
|
Резюме
Формирование новой системы заселения НКР пребывает на начальной стадии. Какой бы самоуправляемой и саморегулируемой системой она ни была, все равно, хотя бы на этом этапе, государство должно о ней позаботиться. Анализ разрабатываемой политики и системы заселения НКР важен как в социально-демографическом, так и в стратегическом плане. Многочисленные вопросы заселения НКР пока не уточнены, от их решения зависит эффективность территориальной организации общества, улучшение условий жизни населения и проч.
|
Լևոն Հովսեփյան
«ՍԵՎՐԻ ՍԻՆԴՐՈՄԸ» ՈՐՊԵՍ ԹՈՒՐՔԻԱՅԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ԴԻՍԿՈՒՐՍԻ ԲԱՂԿԱՑՈՒՑԻՉ
Համառոտագիր
|
Թուրքիայի քեմալական հետազոտությունների կենտրոնի (ADD) տնօրեն Թ.Չոլաշանը 2011թ. ապրիլին Թուրքիայի Բիլեջիք նահանգում կազմակերպված մի միջոցառման ժամանակ ունեցած ելույթում թուրքական հանրությանը կոչ է արել պատրաստվել «երկրորդ ազատագրական պատերազմին»` երկիրը վերահաս վտանգից` տարածքային մասնատումից փրկելու համար: Զուգահեռներ անցկացնելով պատմական անցյալի հետ` ներկա ժամանակաշրջանը նա նմանեցրել է Օսմանյան կայսրության անկման ժամանակաշրջանի հետ`ահազանգելով թուրքական պետության մասնատման ու տրոհման մասին: |
СЕВРСКИЙ СИНДРОМ КАК СОСТАВНАЯ ЧАСТЬ ДИСКУРСА НАЦИОНАЛЬНОЙ БЕЗОПАСНОСТИ ТУРЦИИ
Левон Овсепян
|
Резюме
В статье представлены происходящие в общественно-политических, научных и аналитических кругах Турции обсуждения относительно стоящих перед данной страной вызовов, которые видятся сквозь призму различных фобий. Эти фобии в основном связаны с недоверием и сомнением турецкой стороны относительно внешнеполитической окружающей среды. В этом же контексте были активизированы обсуждения в различных кругах о возможном распаде Турции и о наличии инициатив внешних сил относительно осуществления подобных сценариев.
|
Ռուբեն Մելքոնյան
ԹՈՒՐՔԻԱՅԻ ՀԱՅՈՒԹՅԱՆ ԿՐԹԱԿԱՆ ԽՆԴԻՐՆԵՐԻ ՇՈՒՐՋ
Համառոտագիր
|
Կրթությունը մշտապես կարևոր տեղ է զբաղեցրել Հայության կյանքում։ Աշխարհի տարբեր վայրերում հաստատված հայերը հիմնել ու զարգացրել են ազգային դպրոցներ: Ստամբուլի (Պոլիս) հայ համայնքում ևս կրթությանն ավանդաբար մեծ տեղ է հատկացվել, և պատահական չէ, որ արդեն 19-րդ դարի վերջին Պոլսում եղել է շուրջ 90 հայկական դպրոց, որոնցից 40-ը` թաղային, 50-ը` մասնավոր [1, էջ 181]: Այդ նույն ժամանակաշրջանում Պոլսի 454 դպրոցներից 174-ը պատկանում էին ոչ մուսուլմաններին (հայերին, հույներին, հրեաներին), այդ դպրոցներում գրանցված էր Ստամբուլի ընդհանուր աշակերտության մոտ կեսը` 16.248-ը [2, s. 18]: |
ОБ ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ ПРОБЛЕМАХ АРМЯНСТВА ТУРЦИИ
Рубен Мелконян
|
Резюме
Образование всегда занимало важное место в жизни армянства, осевшие в разных уголках мира армяне учреждали и развивали национальные школы. Не составляла исключения и армянская община Стамбула (Константинополя), где еще в османский период действовали многочисленные армянские образовательные учреждения. Право армян иметь образовательные и национальные гимназии в Турецкой Республике зафиксировано в 40 и 41 статьях Лозаннского договора.
|
Գրիգոր Արշակյան, Արման Եղիազարյան
ՎՐԱՑ-ԱԲԽԱԶԱԿԱՆ ՀԱԿԱՄԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՆԸ
Համառոտագիր
|
Աբխազիայում հայերը բնակվել են 17-րդ դարի վերջերից, երբ Օսմանյան կայսրությունը բռնի կերպով սկսեց իսլամացնել հայերին: Դրա հետևանքով Աբխազիա գաղթեցին ավելի քան 100 հազար հայեր: Աբխազիայի հայերի մոտ 95%-ը համշենահայեր են, որոնք եկել են Թուրքիայի մերձսևծովյան Օրդու, Ջենիկ, Տրապիզոն և այլ բնակավայրերից: Համշենահայերը Սև ծովի հարավային ռուսական ափերում սկսել են բնակություն հաստատել 1870-ական թվականներից: Համշենահայերի առավել մեծ հոսք է սկսվել 1877-1878թթ. ռուս-թուրքական պատերազմից հետո: 1915-1923թթ. Հայոց ցեղասպանության ժամանակ համշենահայերի զգալի մասը կոտորվել է, իսկ փրկվածներն ապաստան են գտել Աբխազիայում և Սև ծովի ռուսական ափերում [1, с. 195]: |
ГРУЗИНО-АБХАЗСКИЙ КОНФЛИКТ И АРМЯНСКИЙ ФАКТОР
Григор Аршакян, Арман Егиазарян
|
Резюме
В статье рассматривается фактор армянской общины Абхазии в грузиноабхазской войне. Дается краткий исторический обзор становления армянской общины Абхазии, ее деятельности, а также внутриобщинных противоречий. Внимание уделяется демографическому облику армянской общины Абхазии в советский и постсоветский периоды.
|
Հովհաննես Նիկողոսյան
ՄԱՐԴԱՍԻՐԱԿԱՆ ՄԻՋԱՄՏՈՒԹՅԱՆ ԳՈՐԾՈՆԸ ԿՈՍՈՎՈՅՈՒՄ, ՀԱՐԱՎԱՅԻՆ ՕՍԻԱՅՈՒՄ ԵՎ ԱՐՑԱԽՈՒՄ
Համառոտագիր
|
Խաղաղապահ գործունեության և հումանիտար ինտերվենցիաների (ՀԻ) տեղը և դերը հետպոտսդամյան աշխարհակարգում արժանի է ուշադիր հետազոտության, առավել ևս, որ նման առաքելություններն այժմ արագ աճ են արձանագրում: Այսպես կոչված «հանուն խաղաղության պատերազմի» գաղափարն առաջ մղող գործոններից կարելի է նշել այն աննախադեպ կարևորությունը, որ տրվում է մարդու միջազգայնորեն ճանաչված անօտարելի իրավունքներին մեր օրերում, որն էլ գտնվում է ՀԻ տեսության հիմքում: |
ФАКТОР ГУМАНИТАРНОЙ ИНТЕРВЕНЦИИ В КОСОВО, ЮЖНОЙ ОСЕТИИ И АРЦАХЕ
Ованес Никогосян
|
Резюме
Роль и место миротворческой деятельности и гуманитарных интервенций в постпостдамском мире заслуживают тщательного исследования. Среди факторов, выдвигающих на первый план идею так называемой «войны во имя мира», можно отметить ту беспрецедентную важность, которая придается сегодня международно признанным неотчуждаемым правам человека, которые и заложены в основу теории о гуманитарной интервенции.
|
Վահրամ Միրաքյան
ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ԴԻՐՔՈՐՈՇՈՒՄՆԵՐԻ ԴԵՐԸ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԿՅԱՆՔՈՒՄ ԵՎ ՔԱՐՈԶՉՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ
Համառոտագիր
|
Սոցիալական ազդեցության գլխավոր գործոններից են լրատվամիջոցները: Յուրաքանչյուր լրատվամիջոց ունի ազդեցության իր առանձնահատկությունները, բայց ենթարկվում է համեմատաբար ավելի փոքրաթիվ ընդհանուր օրինաչափությունների: Դրանք են՝ մարդկանց մտածելու, հիշելու, զգացմունքների, որոշումների ընդունման գործընթացները, հաղորդագրության, տեղեկատվության աղբյուրի որակական բնութագրերը, ազդեցության օբյեկտի զգացմունքային տրամադրվածությունը և այլն: Այս պատճառով լրատվամիջոցների միջոցով ազդեցության տեխնոլոգիաների մշակումից առաջ պետք է հասկանալ, թե ինչպես են գործում հաղորդակցային տեխնոլոգիաները և ներանձնային մտազգայական մեխանիզմները: Այս հարցում սոցիալական դիրքորոշման տեսությունը զբաղեցնում է հիմնական տեղ: |
РОЛЬ СОЦИАЛЬНЫХ УСТАНОВОК В ОБЩЕСТВЕННОЙ ЖИЗНИ И ПРОПАГАНДЕ
Ваграм Миракян
|
Резюме
Знание теории социальной установки является первым предусловием эффективной пропаганды. В статье затрагивается одна из основных проблем исследования социальной психологии – теория социальной установки. Представлены структурные и теоретические аспекты социальной установки, а также существующие в мире научные течения, в рамках которых изучается это проблема. Встатье обращается внимание на функции и трансформационные механизмы социальной установки.
|
Աշոտ Մարկոսյան, Մերուժան Մարկոսյան
ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ԴՐԱՄԱԿԱՆ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ՁԵՎԱՎՈՐՄԱՆ ԵՎ ԲԱՇԽՄԱՆ ԱՐԴԻ ՀԻՄՆԱՀԱՐՑԵՐԸ
Համառոտագիր
|
Արդի տնտեսագիտության կարևոր հիմնախնդիրներից են բնակչության դրամական եկամուտների մակարդակի այնպիսի ձևավորումն ու բաշխումը, որոնք չեն հանգեցնում հասարակության բևեռացմանը և անհավասարության խորացմանը: Ընդհակառակը, պետության վարած սոցիալական քաղաքականությունը և դրա ար դյունավետությունը պետք է կողմնորոշվեն հասարակության ներսում արդարության ձևավորմանը, որը հենվում է եկամուտների ձևավորման կամ բաշխման որոշակի օրինաչափության վրա` միտված բնակչության տարբեր խավերի եկամուտների ձևավորման կամ բաշխման մերձեցմանը: Հատկապես անցումային տնտեսությամբ երկրներում շուկայական հարաբերությունների կայացումն ուղեկցվեց նախկին տնտեսական համակարգի կազմալուծմամբ, ինչի հետևանքով էապես նվազեցին բնակչության եկամուտները և, հետևաբար, նաև սպառման մակարդակը: |
СОВРЕМЕННЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ И РАСПРЕДЕЛЕНИЯ ДЕНЕЖНЫХ ДОХОДОВ НАСЕЛЕНИЯ
Ашот Маркосян, Меружан Маркосян
|
Резюме
В статье обсуждается одна из важнейших функций государства на нынешнем этапе социально-экономического развития, а именно – социальная политика и проблемы сокращения бедности в контексте составной части этой политики. С этой целью выявлены методологические сложности исчисления доходов и потребления населения, представлены пути решения таких проблем.
|
Բաժանորդագրությունը` www.pressinfo.am, Հայմամուլ
Online վաճառքը՝ www.pressinfo.am
Գնումը`«Նորավանք» ԳԿՀ-ում
Հասցեն՝ ք.Երևան, Գարեգին Նժդեհի 23/1,
Հեռ. +374 10 44 04 73, +374 93 54 31 71