31.07.2018
«21-й ВЕК», №3, 2018
Լույս է տեսել «21-й ВЕК» ամսագրի 2018թ. 3-րդ համարը, որում տեղ են գտել հոդվածներ՝ նվիրված ռազմավարական մշակույթի և պլանավորման հարցերին (Գ.Հարությունյան, Ա.Հովհաննիսյան, Ա.Թևիկյան), Ղարաբաղյան հակամարտության և նրա կարգավորման տարբեր ասպեկտներին (Դ.Ստեփանյան, Ա.Հարությունյան), տարածաշրջանային գործընթացներին (Ա.Հովհաննիսյան), պատմական աշխարհաքաղաքականությանը (Դ.Բաբայան) և էներգետիկ զարգացմանը (Վ.Դավթյան, Ս.Խաչիկյան)։
Բաժանորդագրություն և online-վաճառք՝
http://pressinfo.am/hy/journal/armenian-information-analytical-magazine-21-st-century.html
Գնումը`«Նորավանք» ԳԿՀ-ում
Հասցեն՝ ք.Երևան, Գարեգին Նժդեհի 23/1,
Հեռ. +374 10 44 04 73, +374 93 54 31 71
ՉԻՆԱՍՏԱՆԻ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ
Գագիկ Հարությունյան, Անդրանիկ Հովհաննիսյան
Ամփոփագիր
Չինական քաղաքակրթությունը համարվում է աշխարհի հնագույն քաղաքական, տնտեսական և մշակութային քաղաքակրթություններից մեկը։ Չինաստանին ժամանակի որոշակի ընթացքում հաջողվել է գերիշխել միջազգային ասպարեզում, սակայն Սիների կայսրության կործանմամբ՝ 1911թ. վրա հասավ ժամանակավոր «մայրամուտը», որն ընդհատվեց Դեն Սյաոպինի վճռորոշ բարեփոխումներով անցյալ դարի 1970-ական թթ. վերջին։ Այդ բարեփոխումները նպաստեցին ՉԺՀ նոր ուղեգծի ընդունմանը՝ «Չինական երազանք» ընդհանուր անվանմամբ։ Հոդվածում հեղինակներն ուսումնասիրում են ՉԺՀ ակտիվ արտաքին քաղաքականությունն Արևելյան Ասիայում և ԱԽՕՏ տարածաշրջանում, ռազմաքաղաքական և տնտեսական դաշինքների ձևավորման հնարավորությունները Պեկինի հովանու ներքո, ինչպես նաև երկրի ներքին ու արտաքին այն խնդիրները, որոնք խոչընդոտում են «Չինական երազանքի» իրականացման ճանապարհին։
ՌՈԲՈՏԱՑՎԱԾ ԲԱՆԱԿՆԵՐԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐԸ ԵՎ ՌԱԶՄԱՎԱՐԱԿԱՆ ՊԼԱՆԱՎՈՐՄԱՆ ՀԱՐՑԵՐԸ
Աշոտ ԹևիկյանԱմփոփագիր
Հոդվածում ներկայացվել է արհեստական ինտելեկտի և ռոբոտների ժամանակակից շուկան պաշտպանության ոլորտում: Տեխնոլոգիաների այս ուղղության զարգացման մասին կանխատեսվող տվյալները տրվում են ինչպես ռազմարդյունաբերական, այնպես էլ ընդհանուր արդյունաբերության մասով: Հաշվի առնելով ռոբոտաշինության և արհեստական ինտելեկտի ոլորտի զարգացման հեռանկարները և դրանց ազդեցությունը զինված ուժերի վրա՝ Հայաստանի օրինակով հիմնավորվում են (նկատի ունենալով Հայաստանի պաշտպանության նախարարության ընդունած ՀՀ զինված ուժերի 2018-2024թթ. արդիականացման յոթնամյա ծրագիրը) ռազմավարական պլանավորման համակարգի ձևավորման և ինտեգրված (համահունչ) նորարարական ռազմարդյունաբերական և գիտատեխնիկական քաղաքականության իրականացման հարցերը:
«ԱՋԱՐԱԿԱՆ ՀԱՐՑԸ» ԹՈՒՐՔ-ՎՐԱՑԱԿԱՆ ԱՐԴԻ ՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ
Անդրանիկ ՀովհաննիսյանԱմփոփագիր
Աջարիան դարեր շարունակ գայթաքար է հանդիսացել Ռուսական և Օսմանյան կայսրությունների աշխարհաքաղաքական նպատակների և խնդիրների իրականացման ճանապարհին։ Աջարիայի Ինքնավար Հանրապետության տեղադրության ռազմավարական և աշխարհաքաղաքական կարևորությունը չի թուլացել նաև մեր օրերում։ Հոդվածում վերլուծվում են ժողովրդագրական, տնտեսական և քաղաքական այն գործոնները, որոնք վեր են հանում Թուրքիայի կողմից Աջարիայի Ինքնավար Հանրապետությունը «կլանելու» սպառնալիքը, դրվում է այդ սպառնալիքին դիմակայելու անհրաժեշտության և մեթոդների հարցը։
ՆՈՐ ՈՒՂՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՂԱՐԱԲԱՂՅԱՆ ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆ ՄԵՋ
Դավիթ ՍտեփանյանԱմփոփագիր
Հոդվածում անդրադարձ է կատարվում միջազգային ճանաչման հիման վրա արցախցիների ինքնորոշման իրավունքի վեկտորներին, հնարավորություններին, ռիսկերին և հեռանկարներին։ Մանրամասն նկարագրվում են հօգուտ նման ճանաչման անհրաժեշտության փաստարկները՝ շրջանցելով ինչպես Ադրբեջանի հատուկ կարծիքը, այնպես էլ Բաքվի հետ վարվող բանակցությունները, ի դեպ՝ դրանց պահպանման պայմանով։ Ինչպես հայության, այնպես էլ միջազգային հանրության շահերից բխող՝ Արցախի անկախության միջազգային ճանաչումը հոդվածում ներկայացվում է որպես առավել ուղղակի, հնարավոր և անարյուն ճանապարհ արցախյան հարցի վերջնական կարգավորման հասնելու ուղղությամբ։ Նկարագրվում և վերլուծվում են Արցախի Հանրապետության արտաքին քաղաքականության վերջին միտումները, դրանց արձագանքը և մոտիվացիան ԱՄՆ-ում։
ՂԱՐԱԲԱՂՅԱՆ ՀԱԿԱՄԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ՌԴ ԵՎ ԱՄՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԴԻՍԿՈՒՐՍՈՒՄ
Արա ՀարությունյանԱմփոփագիր
Ղարաբաղյան հակամարտությունն արդեն բավական տևական ժամանակ շարունակում է մնալ Հարավային Կովկասի քաղաքական քարտեզի և տարածաշրջանում ապրող հայերի ու ադրբեջանցիների ճակատագրի վրա ազդող կարևոր գործոն։ Ուրույն աշխարհաքաղաքական, աշխարհագրական, հաղորդակցային և էներգետիկ նշանակությունը բարձրացնում է տարածաշրջանի հանդեպ հետաքրքրությունը տարածաշրջանային և համաշխարհային ակտորների համար։ Հակամարտության կամ խաղաղ կարգավորման գործընթացի մեջ ներգրավված երրորդ երկրները և միջազգային կազմակերպությունները սեփական նպատակներն ու շահերն են հետապնդում և երկար ժամանակ միասնական դիրքորոշում չունեին Լեռնային Ղարաբաղի հարցում։ Սա, առաջին հերթին, վերաբերում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրներին։
ՍԵՖՅԱՆՆԵՐԻ ՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՇԽԱՐՀԱՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԺԱՄԱՆԱԿԻ ՊՐԻԶՄԱՅԻ ՄԻՋՈՎ
Դավիթ ԲաբայանԱմփոփագիր
Սեֆյան Իրանը կարևոր դեր է խաղացել համաշխարհային աշխարհաքաղաքականության մեջ։ Այս պետության կազմավորումը շրջադարձային փուլ դարձավ Իրանի պատմության մեջ։ Ազգային պետականության 900-ամյա կորստից հետո Իրանը վերստեղծեց այն։ Սեֆյանները դրեցին ժամանակակից իրանական պետականության հիմքը, որի առանցքային բաղադրիչը դարձավ իրանական և թյուրքական տարրերի համադրումը, որոնք դարձան նոր Իրանի և շիա իսլամի հիմնական կորիզը։
«ԽԱՂԱՂ ԱՏՈՄԸ» ՈՐՊԵՍ ՀՆԴԿԱՍՏԱՆԻ ԷՆԵՐԳԵՏԻԿ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ՀԻՄՔ
Վահե Դավթյան, Սիլվա ԽաչիկյանԱմփոփագիր
Հոդվածում դիտարկվել է Հնդկաստանի միջուկային էներգետիկայի զարգացումը աշխարհաքաղաքական կտրվածքով։ Ներկայացված են Հնդկաստանի էներգետիկայի զարգացման հիմնական փուլերը, ինչպես նաև էլեկտրիֆիկացիայի հետ կապված իրավիճակն ու էներգադեֆիցիտի խնդիրները։ Ցույց է տրվել, որ Միջուկային մատակարարների խմբի սահմանափակումների վերացումը 2008թ. պայմանավորված էր Հնդկաստանի ատոմային էներգետիկայի զարգացման տեմպերի արագացմամբ։ Նշվում է, որ միջուկային էներգետիկայի հնդկական շուկան դարձել է մրցակցության գոտի աշխարհաքաղաքական այնպիսի խաղացողների համար, ինչպիսին են Ռուսաստանը, Ֆրանսիան և ԱՄՆ-ը։ Հետազոտվել են նաև միջուկային ոլորտում Հնդկաստանի և Պակիստանի միջև մրցակցության առանձնահատկությունները։
