06.08.2021ԱՐՑԱԽԸ ՄԻԱՅՆ ՄԻ ՄԱՍՆ Է, ԱՐԴԵՆ ԶԱՆԳԵԶՈՒՐՅԱՆ ՃԱԿԱՏՆ Է ՀԻՄՆԱԴՐՎԱԾ. ԱՀ ԱԳ ՆԱԽԱՐԱՐ
Որքանո՞վ կարող է հայ-ադրբեջանական սահմանին առկա լարվածությունը առնչվել արցախյան հարցի հետ, ի՞նչ է սպասվում Արցախին սահմանազատման արդյունքում, ինչո՞ւ է հասարակությունը շարունակում պառակտված մնալ, ո՞րն է Արցախի զարգացման գրավականը: Այս եւ այլ հարցերի շուրջ «Իրավունքը» զրուցել է Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար ԴԱՎԻԹ ԲԱԲԱՅԱՆԻ հետ, որը անդրադառնալով սահմանային կրակոցներին եւ դրանց անմիջական կապին Արցախի հետ, նախ նկատեց.
– Ակնհայտ է, որ եթե նույնիսկ չկա փաստացի տվյալ, որ դա միեւնույն գործընթացն է, բայց դա այդպես էլ կա: Սրան է հանգեցրել Արցախի թուլացումը: Որովհետեւ, Արցախը դարեր շարունակ, հատկապես վերջին երեք տասնամյակների ընթացքում, հանդիսանում էր ՀՀ անվտանգության կարեւորագույն գրավականներից մեկը, վահանը, որը պաշտպանում եւ պահպանում էր մայր Հայաստանը: Այսօր այդ վահանը ոչ թե ոչնչացված, այլ, ցավոք, ջարդված է, դրա համար էլ թշնամին շարունակում է իր ոտնձգությունները: Եվ դրա համար նրանք հակամարտությունը կոչում են ոչ թե ադրբեջանա-ղարաբաղյան, այլ հայ-ադրբեջանական: Այսինքն, Արցախը միայն մի մասն է, արդեն զանգեզուրյան ճակատն է հիմնադրված, եւ դա շարունակական է լինելու: Նույնիսկ եթե ներկայումս ինչ-որ կերպ հաջողվի կայունություն հաստատել, միեւնույնն է, նրանք չեն հրաժարվելու իրենց նպատակներից, որովհետեւ Արցախը ներկա վիճակով այլեւս չի կարող լիարժեք ձեւով որպես վահան իր առաքելությունը իրականացնել: Այսինքն, ՀՀ-ի խոցելիության աստիճանը բոլոր ճակատներում շատ ավելի մեծ է, քան նախկինում: Եվ մտածել, որ թշնամին դրանից չի օգտվելու, իհարկե, իրատեսական չէ:
– Պարոն Բաբայան, ո՞րն եք համարում ստեղծված իրավիճակի ամբողջական հանգուցալուծումը:
– Նախ պետք է այս ծանր, բարոյահոգեբանական իրավիճակից դուրս գանք, մենք իրավունք չունենք պառակտված լինել: Սա շատ բարդ գործընթաց է, պետք է ճիշտ քաղաքականություն վարենք, երկկողմ հարաբերությունները ամրապնդենք, առաջին հերթին, մեր եղբայրական երկրների հետ: Եվ դա թույլ կտա գոնե պահել այն, ինչ ունենք:
– Ի՞նչ է սպասվում Արցախին, եթե լինի Հայաստան-Ադրբեջան սահմանազատում: Ո՞րն է լինելու այս պարագայում Արցախի ճակատագիրը:
– Սահմանազատումը պետք է դիտարկել երեք տեսակետից` տեխնիկական, քաղաքական եւ պատմական: Տեխնիկականը ենթադրում է այն, որ պետք է ամրացվեն շփման գծերը, բայց ճանաչել դա որպես Ադրբեջանի սահման, ես չեմ պատկերացնում: Ուրեմն՝ ինչ է լինելու Արցախի հետ, ում կազմում պետք է հայտնվի, ինչ պետք է լինի դեօկուպացված տարածքների ճակատագիրը: Այսինքն, տեխնիկականը մեկ բան է, բայց ճանաչել հայ-ադրբեջանական սահմանը՝ հղի է ծանր հետեւանքներով: Երկրները կարող են ինչ-ինչ հարաբերություններ հաստատել, բայց դա չի նշանակում շփման գիծը ճանաչել՝ որպես սահման: Ճիշտ է, մենք հեռու եք այդ մակարդակից` դժվար թե մենք կարողանանք երկկողմ հարաբերություններ սահմանել Ադրբեջանի հետ:
– Պարոն Բաբայան, օրերս Արցախի պատգամավորները ահազանգեցին, որ Շուշիից հաճախակիացել են կրակոցները: Սա ի՞նչ նպատակ է հետապնդում եւ ի՞նչ հետեւանք կարող է ունենալ:
– Սա Ադրբեջանի կողմից իրականացվող մարտավարություն է, իրենք գիտեն, որ լայնամասշտաբ պատերազմ չեն կարող սկսել, քանի որ այստեղ են տեղակայված ռուսական խաղաղապահները: Դրա համար ինչո՞ւ գնան արկածախնդրության: Դրա փոխարեն ֆինանսական տեսակետից մատչելի ձեւով (ի՞նչ արժե Կալաշնիկովի մեկ փամփուշտը` կոպեկներ) մեկ-երկու կրակոցով կարող են անել այն, ինչի էֆեկտը կարող է լինել այնպիսին, ինչպիսին լայնածավալ պատերազմի արդյունքում` վախ, վհատություն, անվտանգության խնդիրների մտահոգություն եւ այլն: Արդյունքում, մարդիկ կսկսեն Արցախից դուրս գալ, սա է իրենց նպատակը, ուրիշ ոչ մի բան: Դրա համար մենք պետք է չափազանց սառնասրտորեն մոտենանք այդ հարցերին, հասկանանք, թե ինչ է ուզում թշնամին եւ սադրանքներին կուլ չգնանք:
Իլոնա Ազարյան
www.iravunk.com
դեպի ետ