13.12.2018ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՕՐԵՆՍԴՐՈՒԹՅԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԵԱՏՄ-ՈՒՄ
Արամ Լ. Թավադյան
Մ.Խորենացու անվան համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետի 4-րդ կուրսի ուսանող
Հարկային քաղաքականությունն այն ոլորտներից է, որն անմիջապես ազդում է ինչպես ներքին շուկայի, այնպես էլ ինտեգրացիոն գործընթացների վրա: ԵԱՏՄ երկրների տնտեսության կառուցվածքի տարբերությունը հարկային օրենսդրության և վարչարարության տարբերության պատճառներից մեկն է: Որպեսզի այդ տարբերությունները չբերեն էական ոչ հավասար պայմանների ապրանքների հարկման ժամանակ, ԵԱՏՄ պայմանագրում ձևավորվել է հետևյալ հիմնական սկզբունքը. այն երկրում, որտեղ իրականացվում է ԵԱՏՄ անդամ այլ երկրների ապրանքների հարկումը, այն պետք է հավասարազոր լինի նմանատիպ ապրանքների հարկմանը, որոնք արտադրվել են տվյալ տարածքում [1]: Դա կարգավորվում է նաև մաքսատուրքերի չկիրառմամբ: Ձևավորվում է հավաքագրված մաքսատուրքերի ընդհանուր բյուջե, որից Հայաստանի Հանրապետության մասնաբաժինը կազմում է 1.13%: Ստացված գումարը, ի դեպ, գերազանցում է մինչև ԵԱՏՄ անդամակցությունը ստացված մաքսատուրքը:
Հարկերի, մասնավորապես ուղղակի հարկերի դրույքաչափերը ձևավորվել են՝ ելնելով երկրների տնտեսության կառուցվածքից, զարգացման հնարավորություններից և փաստացի տարբերություն են ստեղծում տվյալ երկրում այլ երկրների ձեռներեցության համեմատ: Գծագիր 1-ում ներկայացված են ԵԱՏՄ երկրների եկամտահարկի և սոցիալական վճարների դրույքաչափերը:
Հայաստանում ԵԱՏՄ երկրների համեմատությամբ եկամտահարկը ամենամեծն է, սակայն նրա մեջ 2017 թվականից նաև ներառված են սոցիալական վճարները, որոնք կազմում էին 20%: Հայաստանում կիրառվում է եկամտահարկի 3 դրույքաչափ՝ 23% (մինչև 150 հազար դրամ), 28% (150 հազար դրամից մինչև 2 մլն դրամ), 36% (2 մլն դրամից ավելի): Այստեղ նախատեսվում է հարկային վարչարարության էլ ավելի պարզեցում` եկամտահարկի միասնական դրույքաչափի ձևավորում 23%-ի չափով:
ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՕՐԵՆՍԴՐՈՒԹՅԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԵԱՏՄ-ՈՒՄ (հոդվածն ամբողջությամբ, 133KB)դեպի ետ