• Տարածաշրջանային և էներգետիկ անվտանգություն
• Տեղեկատվական անվտանգություն

ԿԱԶՄԱԿԵՐՊԱԿԱՆ ԶԵՆՔԻ ԵՎ ԴՐԱՆԻՑ ՊԱՇՏՊԱՆՎԵԼՈՒ ՀԻՄՆԱՀԱՐՑԻ ՇՈՒՐՋ

Սուրեն Մարտիկյան
ՀՀ ՊՆ Վ.Սարգսյանի անվան ռազմական համալսարանի հրամանատարաշտաբային ֆակուլտետի ռազմարվեստի ամբիոնի ավագ դասախոս, գնդապետ, ռազմարվեստի պատմաբան

Պատմական փորձով հիմնավորվում է այն պարզ պնդումը, որ հակառակորդի դեմ պայքարի հիմնահարցն առավել արդյունավետ է լուծվում, երբ ստեղծվում են նրա «ինքնակազմալուծման» և «ինքնաապակողմնորոշման» պայմաններ: Սակայն որքան էլ պնդումը հայտնի է շատերիս՝ հիմնականում անհայտ են մնում դրանց կյանքի կոչման ուղիները: Այս պայմանների որոշ մասի պարզաբանմանը ևս նվիրվելու է հոդվածը:

Պատերազմի կամ հակամարտության և առճակատման այլ տեսակի դեպքում հակառակորդի ներքին համախմբման հեռանկարը ստիպում է թիրախ-պետությունը ներսից պառակտելու միջոցառումները տարիներ և նույնիսկ տասնամյակներ առաջ սկսել: Սա անհամեմատ ավելի արդիական է մեր օրերում, երբ ընդունելություն է ստացել «չկան մշտական բարեկամներ և թշնամիներ, այլ կան մշտական շահեր» բանաձևը: Պետությունների մեծ մասը բազմաթիվ պետությունների հանդեպ կիրառում է զգուշավոր մոտեցումներ: Դրանք առանձին դեպքերում իրականացվում են այնպիսի պետությունների կողմից և այնպիսի պետությունների դեմ, որոնց միջև դասական իմաստով լայնածավալ պատերազմների հավանականությունը տեսանելի ապագայում ոչ թե մեծ չէ, այլ ուղղակի զրոյական է:

Վերջին շրջանում մեծ տեղ է ստանում արտաքին քաղաքականության վարման մասին չինական ասացվածքը. «չկան թշնամի և բարեկամ պետություններ, բոլորը թշնամի են՝ մոտակա և հեռավոր»:

Հնարավոր է, որ խոսքում չափազանցություններ կան, սակայն դրանով, ընդհանուր առմամբ, արտահայտվում են վարվող քաղաքականության գաղտնիքները:

Հասկանալի վերապահումներով կարելի է արձանագրել, որ ներսից պառակտելու միջոցառումներ իրականացնում են գրեթե բոլորը՝ գրեթե բոլորի դեմ: Տարբերությունը հիմնականում կապված է լինում պառակտում իրականացնողի հնարավորությունների և թիրախի կողմից ձեռնարկվող հակաքայլերի արդյունավետության հետ: